همسایگان افغانستان

در این پست نگاهی کوتاه به همسایگان کشورمان افغانستان داشته ام . اطلاعاتی بسیار کوتاه درباره آنها و روابط اقتصادیشان با افغانستان.

ازبکستان

موقعیت جغرافیایی : قلب آسیای مرکزی *****مساحت: ۱۷۲هزار و ۷۴۰مایل مربع

جمعیت: ۲۷ میلیون و ۷۶۹هزار نفر  *****پایتخت: تاشکند(جمعیت دو میلیون و ۱۸۴ هزار نفر)

بالاترین مقام حکومتی: رئیس جمهور (اسلام کریم‌اف) *****رییس‌دولت: نخست وزیر شفکات میرزایف

واحد پول: سام *****ساعت جهانی : ۵+

پیش شماره بین المللی: 00998 *****دامنه اینترنت :.uz

افغانستان با ازبکستان۱۳۷ کیلومتر مرز دارد. افغانستان از شهرک مرزی حیرتان در شمال، به ازبکستان وصل می‌شود . یک نقطه اتصال دیگر نیز میان دو کشور از راه ولایت جوزجان وجود دارد که زیاد مورد استفاده نیست .

بیشتر کالاهای بازرگانی افغانستان از راه ازبکستان و از طریق بندر حیرتان وارد می‌شود . از ازبکستان تا شهرک مرزی حیرتان در شمال افغانستان خط آهن وجود دارد. استفاده از این راه، تنها منحصر به انتقال اموال تجارتی است. این خط آهن اخیرا از حیرتان تا شهر مزار شریف تمدید شده است .

افغانستان میوه خشک را از راه ازبکستان به اروپای شرقی و سایر کشورها صادر می‌کند .و مواد سوختی و آهن وارد می نماید. پرواز مستقیم از شهرهای افغانستان به ازبکستان صورت نمی‌گیرد .

قراردادهای دو جانبه: تنها قرارداد قابل توجه میان دو کشور، خریداری انرژی برق از ازبکستان است. اما در بخش تجارت، تنها یک توافقنامه همکاری میان دو کشور وجود دارد که امکانات ترانزیت و استفاده از خاک این دو کشور را برای یک دیگر در زمینه برنامه های تجارتی فراهم می کند .

ازبکستان یکی از راه های ترانزیتی برای انتقال کالای مورد استفاده ناتو و آیساف در افغانستان است .

تاجیکستان

موقعیت جغرافیایی:جنوب شرقی آسیای مرکزی *****مساحت: ۵۵ هزار و ۲۵۱مایل مربع

جمعیت:هفت میلیون و ۱۳۰هزار نفر (رتبه ۹۶ در دنیا) *****پایتخت: دوشنبه (جمعیت ۵۵۳هزار نفر)

بالاترین مقام کشور: رییس جمهور (امام علی رحمان) *****رئیس دولت:رییس جمهور امام علی رحمان  

پول رایج:سامانی  *****ساعت جهانی: (5+)

پیش شماره بین المللی: 00992 *****دامنه اینترنت: tj.

دو کشور نزدیک به ۱۲۰۶ کیلومتر مرز مشترک دارند. افغانستان از ناحیه شمال-شرق از راه ولایت بدخشان و همچنین از ولایت قندوز در شمال از مرز "شیرخان بندر " با تاجیکستان وصل می شود . صادرات و واردات مهمی میان دو کشور وجود ندارد .

قراردادهای دو جانبه: دولت افغانستان با تاجیکستان یک قرارداد در زمینه خریداری انرژی برق دارد. همچنین یک تفاهم میان دو کشور وجود دارد که براساس آن، سالانه یک نمایشگاه از صنایع افغانستان را برگزار می‌کند .

راه هوایی: تنها یک شرکت خصوصی هواپیمایی افغانستان (کام ایر) به دوشنبه، پایتخت تاجیکستان از کابل پرواز مستقیم دارد .

مهمترین پروژه های اقتصادی به کمک این کشور: مهمترین سهمی که تاجیکستان در بخش اقتصادی در افغانستان بازی می‌کند، عرضه انرژی برق به افغانستان است. اما عملا در پروژه بازسازی مهم افغانستان، سهمی ندارد .

پاکستان

موقعیت جغرافیایی : جنوب غربی آسیا ( قسمتی در خاورمیانه) *****مساحت: 803940 کیلومتر مربع

جمعیت : بیش از 172 میلیون *****پایتخت : اسلام آباد

بالاترین مقام حکومتی : رئیس جمهور ( آصف علی زرداری) *****رئیس دولت : نخست وزیر (یوسف رضا گیلانی)

پیش شماره بین المللی : 0092 *****واحد پول : روپیه پاکستان

ساعت جهانی : 5+ *****دامنه اینترنت : pk.

افغانستان با پاکستان ۲۰۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد. راه‌های اتصالی مرزی این دو کشور بندر چمن در کویته و بندر تورخم در ننگرهار و بندر غلام خان در خوست می باشد . حدود دو نیم میلیون مهاجر افغان در مناطق مختلف پاکستان ساکن هستند . میزان تجارت میان دو کشور سالانه بیش از دو میلیارد دلار برآورد شده است

خطوط هوایی ملی آریانا، شرکت خصوصی کام ایر و شرکت هوایی پاکستان هفته‌ای دو روز از کابل به اسلام آباد و پیشاور و برعکس پرواز دارند

ایران

موقعیت جغرافیایی : جنوب غربی آسیا (خاورمیانه) *****مساحت : 1648195 کیلومتر مربع (18 ام در جهان)

جمعیت : حدود ۷۰٬۴۷۲٬۰۰۰ نفر *****پایتخت : تهران با جمعیتی بیش از ده میلیون نفر

بالاترین مقام حکومتی : رهبر ( ولایت فقیه ) بعد از انقلاب سال 57 *****رئیس دولت :رئیس جمهور (احمدی نزاد)

پیش شماره بین المللی :0098 *****واحد پول : ریال  

ساعت جهانی :3:30+ *****دامنه اینترنت : IR.

دو کشور دارای حدود ۹۳۶ كيلومتر مرز مشترك هستند . راه‌های اتصالی ، اسلام قلعه در هرات و زرنج در نیمروز می باشد. خط آهن هرات خواف در حال ساخت است.

میزان واردات افغانستان از ایران بنا به گزارشهای رسمی ایران یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در سال گذشته بوده است پیش بینی شده در سال جاری 400 میلیون دلار به صادرات ایران به افغانستان اضافه خواهد شد .

میزان صادرات افغانستان به ایران در سال ۲۰۱۰ حدود ۵۰ میلیون دلار بوده است

عمده صادرات ایران به افغانستان: مواد شوینده، مواد غدایی، فراورده های نفتی و مواد سوختی، فرش، مواد ساختمان ( مانند سیمان، کاشی، آهن و...)

براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی ایران، یک میلیون و چهارصد هزار نفر مهاجر افغان در ایران زندگی می کنند. اما بر اساس آمار کمیساری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، این تعداد ۹۵۰ هزار نفر است

دسترسی افغانستان به بنادر آبی ایران: بندر چابهار و بندر عباس است و خطوط هوایی فعال بین دو کشور، ایران ایر( هما)، آسمان، آریانا و کام ایر می باشد.

ترکمنستان

موقعیت جغرافیایی: جنوب غربی آسیای مرکزی *****مساحت: صد و ۸۸هزار و ۴۵۶مایل مربع

جمعیت: 5میلیون و ۳۱هزار نفر(رتبه 114دردنیا) *****پایتخت: عشق آباد

بالاترین مقام حکومتی: رئیس جمهور (قربانقلی بردی محمد اف) *****رییس دولت: رئیس کابینه قرباتقلی بردی محمد اف

واحد پول: مانات *****پیش شماره بین‌المللی: 00993

 ساعت جهانی : 5+*****دامنه اینترنت :.tm

افغانستان با ترکمنستان ۷۴۴ کیلومتر مرز مشترک دارد .مرز آقینه، در شمال فاریاب قرار گرفته است که افغانستان را با ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه پیوند می‌دهد و روزانه صد‌ها تُن مواد نفتی از همین مرز وارد کشور می‌شود. همچنین افغانستان از طریق بندر تورغندی در هرات نیز با ترکمنستان متصل است .

افغانستان گاز و مواد سوختی از ترکمنستان وارد می کند . بازسازی جاده اندخوی به بندر آقینه در سالهای اخیر سبب شده است تجارت افغانستان با ترکمنستان بیشتر شود.

چین

موقیعیت جغرافیایی: شرق آسیا *****مساحت: 9596000 کیلومتر مربع

جمعیت : 1321851888نفر *****پایتخت : پکن

بالاترین مقام حکومتی : رئیس جمهور (هم جینتائو ) *****رئیس دولت : نخست وزیر (ون جیابائو)

واحد پول : یوان رنیمبی *****پیش شماره بین المللی : 0086

ساعت جهانی : 8+ *****دامنه اینترنت : cn.

منطقه مرزی چین با افغانستان دره واخان به طول 76 کیلومتر می باشد . چین در پروزه هایی چون مس عینک و حاجیکک مشارکت میکند و در منطقه مرزی نیز این کشور در سال ۲۰۰۹ سه پروژه انکشافی عمده را در امتداد دره واخان در خاک چین آغاز کرده که یکی از این فعالیتها شامل یک جاده ۷۵ کیلومتریست که تا ده کیلومتر آن در امتداد مرز چین و افغانستان واقع است و گزارش شده که بودجه این پروژه را وزارت دفاع چین پرداخته است.  قرار است این جاده تا اکتبر ۲۰۱۰ تکمیل شود و هدف از آن فراهم کردن زمینه انتقال کالا به مرز میان چین و افغانستان است.

دیده شده که این کشور به طالبان هم کمک نظامی میکند (سلاح می فروشد) که متاسفانه هیچگاه واکنشی از سوی دولت افغانستان و یا کشورهای غربی در قبال این عمل چین صورت نگرفته است .

منبع :اینترنت

افغانستان

در پي آغاز لويه جرگه و خرافه پرستي عده اي از نمايندگان اين جرگه كه داد مردم را درآورده است درباره عدد 39 كه جاي شرمساري دارد اينگونه بنظر مي رسد كه هنوز حتي مسئولان ما به بلوغ سياسي و فرهنگي نرسيده اند و چه بسا از مردم عادي انتظار چنداني نيست. بر آن شدم كه كمتر به اخبار تلخ و ناگوار بپردازم تا انرژي منفي كمتري به خوانندگان ارسال شود البته بايد در نظر داشته باشيم كه نبايد از نقاط ضعف خود غافل شويم . در اين راستا پستي در رابطه با كشورمان تخصيص دادم تا كمي از اين مسائل دور شويم :

افغانستان با نام رسمي جمهوري اسلامي افغانستان (پشتو:د افغانستان اسلامي جمهوريت) كشوري در آسياي ميانه است كه حد فاصل آسياي ميانه جنوب باختر آسيا و خاورميانه ميباشد و پايتخت آن كابل است . همسايگان افغانستان ،پاكستان در جنوب و خاور ، ايران در باختر ، تاجيكستان و ازبكستان و تركمنستان در شمال و چين در شمال خاوري هستند.

افغانستان يك كشور محاط در خشكي است ولي در گذشته به خاطر راه ابريشم كاروانهاي بازرگاني فراواني از اين كشور گذر ميكردند . همچنين كشوري با تاريخ و فرهنگ كهن و پر بار است كه دانشمندان و شاعران گرانقدري را به جهانيان عرضه كرده است.

از چهره هاي فرهنگي كه در گستره جغرافياي افغانستان زاده شده اند ميتوان از :

مولانا جلال الدين بلخي ، خواجه عبدالله انصاري ، انوري ، عنصري بلخي ، دقيقي بلخي ، امام فخر رازي ، ابوريحان بيروني ، عبدالقادر بيدل ، امير عليشير نوايي ، عبدالرحمن جامي ، رابعه بلخي ، ناصر خسرو ، سنايي غزنوي ، كمال الدين بهزاد ، ملافيض محمد كاتب ، ابوعبيد عبدالرحمن محمد جوزجاني ، حميدي بلخي ، حنظله بادغيسي ، ظهير فاريابي ، مولانا حسين واعظ كاشفي ، شهيد بلخي ، معروفي بلخي ، ابوالمويد بلخي ، ابو نصر فارابي ، ابواسحاق فارابي ، رحمان بابا ، خوشحال خان ختك ، ابوشكور بلخي ، عشقري ، ميرغلام محمد غبار ، خليل الله خليلي ، محمد اسماعيل مبلغ و ..... نام برد .

واژه افغانستان به عنوان نام يك كشور در سال 1302هجري خورشيدي (1923م) و در قانون اساسي امان الله شاه به تصويب رسيد . واژه افغان در سال 1343(1964) و در قانون تصويبي محمد ظاهر شاه با تعريفي تازه و به معني همه افراد شهروند كشور افغانستان به كار رفت . هر چند كه هنوز خيلي از مردم اطلاق اين واژه را به اتباع افغانستان قبول ندارند . اين عده ادعا مي كنند كه تبعه افغانستان هستند اما افغان نيستند .

جغرافياي طبيعي :

موقعيت : در ميان جنوب آسيا و آسيايه ميانه و خاورميانه

مختصات جغرافيايي : ميان 60 تا 75 درجه خاوري و ميان 29 تا 38 درجه شمالي

پهناوري : پهناوري افغانستان 652090كيلومتر مربع است (چهل و يكم در جهان و يازدهم در قاره آسيا)

مرزها

كل : 5529كيلومتر ** ايران : 936 كيلومتر ** تركمنستان : 744 كيلومتر ** ازبكستان : 137 كيلومتر ** تاجيكستان : 1206كيلومتر ** چين : 76 كيلومتر ** پاكستان : 2430 كيلومتر

آب و هوا :

آب و هواي بري ، تابستان گرم و زمستان سرد

بلنديها :

افغانستان همچون اغلب كشورهاي آسياي ميانه محصور در كوهستانها و خشكيها است بيشتر مناطق اين كشور كوهستاني است اما در جنوب و جنوب باختري منطق پستي نيز وجود دارد .

بلندترين نقطه : قله نوشاخ به بلندي 7485 متر از سطح دريا

پست ترين نقطه : رود آمودريا به بلندي 258 متر از سطح دريا

منابع طبيعي :

از منابع طبي اين كشور ميتوان به گاز طبيعي ، نفت ، زغال سنگ ، مس ، كروميت ، طلق (نوعي كاني شفاف به رنگهاي سفيد وسبز و خاكستري) ، سولفات باريم ، گوگرد ، سرب ، روي ، آهن ، نمك طعام ، سنگهاي قيمتي و اورانيوم و ...اشاره كرد.

جغرافياي انساني :

پرجمعيت ترين شهرها به ترتيب كابل ، قندهار ، مزارشريف و جلال آباد هستند . روابط خويشاوندي و خانوادگي در ميان مردم افغانستان بسيار نزديك و صميمانه است . در اين كشور مسائل حاد ميان مردم توسط ريش سفيدان و بزرگان حل و فصل ميشود.

جمعيت :

بر پايه سرشماري مقدماتي كميته ملي احصاييه كشور جمعيت افغانستان در سال 1385 شمسي 24ميليون تن بوده است اين آمار شامل ميليونها مهاجر افغاني مقيم ايران و پاكستان و كشورهاي ديگر نميشود .

گروههاي نژادي :

گروههاي نژادي افغانستان عبارتند از :پشتون ، تاجيك ، هزاره ، ازبك ، تركمن ، ويماق ، بلوچ ، پشه يي ، نورستاني ، اسماري (گجر) ، قزلباش و ...

تاجيكها بيشتر در نيمه شمالي ، هزاره ها بيشتر در مناطق مركزي ، پشتونها بيشتر در نيمه جنوبي ، بلوچ در جنوب باختري ، قومهاي ازبك و تركمن در شمال و اقوام نورستاني و پشه يي در مناطق مركزي و شرقي كشور بسر ميبرند .

تاريخ افغانستان :

بيشتر اقوام ساكن در افغانستان از مردماني هستند كه از 3 هزار سال پيش به تدريج به اين سرزمين آمده اند . افغانستان كنوني از آن هنگام تا سال 1126ه. ش (1747م) كه از امپراتوري ايران جدا شد زير سلطه حكومتهاي بسياري از جمله هخامنشيان ، سلوكيان ، اشكانيان ، ساسانيان ، امويان ، عباسيان ، صفاريان ، سامانيان ، غزنويان ، غوريان ، سلجوقيان ، خوارزمشاهيان ، ايلخانان مغول ، تيموريان ، گوركانيان ، صفويه و افشاريه بوده است در سال 1126احمد شاه دراني كه از سرداران نادر شاه بود پس از مرگ او افغانستان كنوني را پايه گذاري كرد .

از زمان قبل از استقلال افغانستان در سال 1298اين كشور دو بار توسط امپراتوري بريتانيا اشغال گرديد و تا زمان اعلان استقلال آن توسط امان الله خان در 1298سياست خارجي افغانستان زير نظر مستقيم امپراتوري بريتانيا بود پس از اعلام استرداد  استقلال افغانستان اين كشور روابط مستقيم خود را با كشورهاي ديگر برقرار ساخت .

يك دوره كوتاه مدت كه بنام دهه دموكراسي ناميده ميشود در اين كشور در ده سال پاياني دوره پادشاهي محمد ظاهرشاه بوجود آمد و با كودتاي سال 1352داوود خان به پايان رسيد داوود خان پسر كاكاي محمد ظاهرشاه آخرين پادشاه افغانستان بود و خودش اولين رييس جمهور كشور گرديد. البته عده اي از مردم دوره داوود خان را بهتر از دوره ظاهر شاه مي دانند .

 در سال 1373يك نيروي چريكي بنام مجاهدين رژيم 14ساله كمونيستي را شكست داد .

مجاهدين موفق به تشكيل دولت ملي نشدند و جاي آنها را طالبان كه از حمايت مادي و معنوي پاكستان و عربستان سعودي سود ميبرد گرفت . طالبان با فكر و دستور امريكا ، سرمايه عربستان و اجراي پاكستان بوجود آمد .  طالبان نيز نتوانست بقاياي مجاهدين را كه عليه آنها پايداري ميكردند به طور كامل سركوب نمايد . رژيم طالبان در سال 1380با حمله ائتلاف بين المللي به رهبري امريكا از هم پاشيد .

بعد از اين تاريخ از سال ۲۰۰۱ میلادی بعد از کنفرانس بن (Bonn) در اثر توافق گروه‌های افغانستاني دولت موقت به رهبری حامد کرزی روی کار آمد. حکومت در ۷ دسامبر ۲۰۰۴ میلادی به ریاست جمهوری حامد کرزی شکل گرفت و در ۱۹ دسامبر سال ۲۰۰۵ نیز انتخاب مجلس قانون‌گذاری آن را تکمیل کرد.

ديگر اطلاعات

افغانستان عضو سازمان ملل و اکو است . حکومت در این کشور جمهوری اسلامی است. این کشور دو مجلس دارد: مجلس نمایندگان با ۲۴۹ عضو و مجلس سنا با ۱۰۲ عضو . سن قانونی در این کشور 18 سالگی است . نظام قضایی این کشور تلفیقی از قوانین شهروندی و دینی است . هم‌اکنون احزاب زیادی در این کشور در حال فعالیت هستند .

واحد پول آن افغانی نام دارد که از سال۲۰۰۰ به بعد ارزش‌ها به نسبت دلار رو به بهبودی دارد . صنایع زیادی در افغانستان موجود نیست. با این حال صنعت قالی‌بافی ، فرش‌های دستی ، گلیم و نمد در این کشور به طور خودجوش وجود دارد. افغانستان سالانه حدود دو و نیم میلیون متر مربع فرش صادر می کند كه متاسفانه اكثر سود آن به علت عدم مديريت صحيح در افغانستان به جيب پاكستانيها مي رود .

افغانستان هم‌اینک دارای یک سازمان رسانه‌ای ملی به نام « رادیو تلویزیون ملی افغانستان (RTA) » است كه يك شبكه تلويزيوني و يك شبكه راديويي دارد . علاوه بر RTA نزدیک به ۱۰۰ شبکه رادیویی و بيش از دهها شبکه تلویزیون خصوصی در این کشور وجود دارد . رشد و توسعه نظام ارتباطی افغانستان به دلیل کوهستانی بودن این کشور بسیار کند صورت می‌گیرد که مستلزم توسعه کیفی در زمینه ماهواره‌ است .