دولت ايران و مهاجرين افغان

مهاجرت اتباع افغان به ايران كم كم به دهه چهارم خود نزديك ميشود . از اواخر دهه پنجاه شمسي بود كه روند مهاجرت به ايران افزايش يافت . كه علت اصلي آن اشغال افغانستان توسط نيروهاي شوروي سابق بود .

مهاجريني كه به ايران وارد شدند اغلب از قوميت هزاره و تاجيك بودند ضمن اينكه از اقوام پشتون و اُزبِك و ديگر اقوام نيز تعداد زيادي در ايران مشاهده ميشد .

هزاره ها و تاجيك ها هر دو به زبان فارسي (دري ) تكلم ميكنند كه از دلايل اصلي مهاجرت آنها به ايران بود اما هزاره ها دليل ديگري نيز داشتند و آن شيعه بودن آنها بود .

چرا كه در آن زمان اكثر مردم هزاره دوست نداشتند به اروپا و يا ديگر كشورها بروند چون مسلمان و شيعه بودن مردم و دولت ايران آنها را به خود جذب كرد .

سالها گذشت . و مردم ما هوز در ايران بودند . با اينكه شوروي از افغانستان خارج شده بود اما مشكلات ديگري گريبانگير كشور شد و آن جنگ هاي داخلي و پس از آن تسخير مملكت توسط طالبان و بعد ...................

اينها فقط براي يادآوري بود تا بدانيم هنوز در ايران مهاجر هستيم .

آيا مهاجران در كشورهاي ميزبان حق و حقوقي دارند ؟

سالها دولت ايران به مهاجرين افغان به نام مهمان مي نگريست و شايد اين فرافكني اي بود كه براي طفره رفتن از دادن حق و حقوق به افغان ها بكار ميبرد .

در سالهاي اوليه برخورد با مهاجرين بهتر بود اما هر چه گذشت برخورد ها تند تر و مشكلات پيش روي مهاجرين بيشتر شد .

البته نبايد مشكلات خود مردم ايران و تعداد زياد مهاجرين افغان را ناديده گرفت چرا كه شايد به گفته مردم ايران " نمك خوردن و نمكدان شكستن " باشد .

متاسفانه در ايران مهاجرين همچون ديگر كشورها از حق و حقوق كافي برخوردار نيستند حتي در بعضي موارد از كوچكترين حقوق بشري !

بهتر است قبل از توضيح بيشتر ابتدا نظري بسيار گذرا به ديگر كشورها درباره حقوقي كه مهاجرين دارند  بياندازيم

هر شخصي كه به اروپا و يا كشور ديگري مهاجرت ميكند و پذيرفته ميشود از حقوق تقريبا مساوي با ديگر اتباع آن كشور  برخوردار ميشود .

اگر فرزندي بدنيا مي آورند طبق قانون تابعيت آن كشور را ميگيرد . حق كار ، بيمه ، تحصيل رايگان تا قبل از سطح دانشگاه ، خريد مسكن ، دريافت انواع تسهيلات و غيره از جمله حقوقي است كه به يك مهاجر تعلق ميگيرد .

در ايران متاسفانه يك مهاجر ، حق داشتن خيلي چيزها را ندارد . مطمئنا ندادن برخي از امكانات به مهاجرين از سوي دولت ايران بخاطر مشكلات اقتصادي است كه ايران خود گرفتار آن است و چه بسا مهاجرين هم چنان انتظاري از دولت ايران ندارند .

اما يكسري حقوقي هست كه مسلما هر مهاجري  بايد آن را از كشور پذيرنده خود  دريافت كنند . حق تحصيل رايگان ، حق تردد بدون مشكل در سطح شهر و يا كشور ، استفاده بعضي امكانات شهري ، تسهيلات بانكي ، خريد خودرو و  دريافت گواهينامه ، برخورد انساني از طرف دولت و مردم آن كشور و ......................

شايان ذكر است كه مهاجران در هر كشوري دچار مشكلاتي از سوي مردم و دولت كشور مذبورهستند كه نبايد آن را ناديده گرفت و فقط ايران را در اين راستا نام برد و همه مردم ايران را نيز با يك چشم نگريست .

بايد ذكر كنم كه چند سالي است كه علاوه بر كمك هاي سازمان ملل به ايران در رابطه به مهاجرين ، مهاجرين براي دريافت كارت شناسايي و همچنين براي استفاده از امكانات شهري وجه و عوارض پرداخت ميكنند .

و اما

متاسفانه اخيرا مشكل ديگري نيز به مشكلات مهاجرين افزوده شده است كه بسيار آنها را نگران كرده و آن هدفمند كردن يارانه ها است كه حذف سوبسيد و كمك هاي دولت ايران كه به برخي از اجناس و خدمات مي دهد را در پي دارد .

با آغاز اين طرح ، قيمت ها افزايش مي يابد ( آزاد مي شود ) و اين مهاجرين هستند كه با درآمد كم خود گرفتار گراني مي شوند چرا كه به گفته دولت ، ايران به اتباع خويش كمك نقدي ميكند و بر روي آنها فشار اقتصادي وارد نمي شود .

هر چند كه در اين روزها شايعاتي مبني بر اعطاي كمك نقدي ايران به مهاجرين نيز از سوي برخي رسانه ها منتشر شده است .

 اما از سوي مهاجرين خيلي جدي گرفته نشده است و آنها متاسفانه نگران به آينده مي نگرند چرا كه نه راه بازگشت به وطن را دارند بعلت وضع بد اقتصادي موجود در افغانستان و نه اميد به ماندن در ايران را .

نامه كودكان مهاجر افغانستاني به دولت ايران

گروهی از کودکان افغانی مقیم ایران در نامه‏ای خطاب به دولت ایران نوشته‏اند که خیلی غمگین هستند، چراکه اجازه درس خواندن ندارند و این روزها فشار زیادی به خانواده‏هایشان برای ترک ایران وارد می‏شود. آن‏ها نوشته‏اند که اگر شرایط کشورشان خوب بود، حتما بازمی‏گشتند.

اين نامه را بخوانيم :

سلام. امیدواریم که حال شما خوب باشد و همانند ما کودکان افغانی غمگین و ناراحت نباشید. یا شاید اصلا برای شما مهم نیست که چرا غمگین هستیم. شما قانونی گذاشته‌اید که بچه‌های افغانی در مدرسه‌های ایرانی و حتی مدرسه‌های خودگردان افغانی درس نخوانند و به خانواده‌های ما فشار زیادی وارد می‌کنید تا ما از کشور شما برویم. چرا نمی‌توانیم درس بخوانیم، چرا شما نمی‌گذارید ما در ایران زندگی کنیم. ما از شما می‌خواهیم که حق ما را از بزرگان جدا کنید. ما کودک هستیم و همه کودکان دنیا حق دارند تحصیل کنند و درس بخوانند تا به جایی برسند. درست است که ما کارت نداریم اما گناهی انجام ندادیم یا نکردیم .

برای چه افغانی‌ها وقتی به خیابان می‌روند با ترس و قایمکی به خانه‌هایشان برگردند. مگر افغانی‌ها آدم یا انسان نیستند پس حق افغانی‌هاست که درس بخوانند و با خیال راحت از خیابان‌ها بگذرند. شما نباید از ما بچه‌های افغانی مثل بچه‌های ایرانی پول، کارت یا هیچ چیز دیگر بخواهید، چون ما این چیزها را نداریم. چون ما مهاجر و جنگ‌زده هستیم. ما دوست داریم درس بخوانیم که به یک جایی برسیم و به کشور ایران و افغانستان کمک کنیم. آیا شما دوست دارید که ما بی‌سواد بمانیم و تا شب در خیابان برادرهایمان کار کنند تا هزار تومان پول دربیاورند؟ آیا شما دوست دارید به شما اهمیت داده نشود چون به ما بچه‌های افغانی اهمیت نمی‌دهید؟ آیا دوست دارید بچه‌های شما درس نخوانند و تا شب در خیابان سرگردان باشند. اگر کودکان شما مثل ما آواره بودند شما چه می‌کردید؟ آقای وزیر آموزش و پرورش مگر شما درس نخوانده‌اید، نمی‌بینید که درس چقدر خوب است، پس چرا نمی‌گذارید ما درس بخوانیم .

گناه ما چه هست که کشورمان آباد نیست و رییس‌جمهورمان به فکر کشور ما نیست اگر ما به افغانستان برویم بدبخت می‌شویم و در زمستان از سرما و گرسنگی می‌میریم. گناه ما چیست که بزرگ‌ترهامان از کشور خود به کشور شما آمده‌اند. البته آنها هم تقصیر ندارند. در کشورشان بدبختی بود و اگر به ایران نیامده بودند شاید الان ما اینجا نبودیم. بدبخت و بی‌آب و غذا و زیر جنگ بودیم. زیر گلوله و قحطی بودیم. خود شما ما را به کشور خود راه داده‌اید و ما سال‌هاست اینجا در ایران کار می‌کنیم. با زحمت، پدر ما روی ساختمان‌های شما کار می‌کنند و مادرمان در خانه برای مردم شما سبزی پاک می‌کنند و قند خورد می‌کنند. با این حال، همه به ما می‌گویند افغانی و افغانی این‏جا برای ایران یک فحش است. حالا با این پول که در افغانستان هیچ ارزش ندارد، چطور برگردیم وقتی خانه‌ای نداریم. پدر و مادر آن‏جا کار ندارد. ما چطور برگردیم .

از شما می‌پرسم: از دولت ایران و یونیسف و از افغانستان و آمریکا و طالبان که ما را از کشور خود آواره کرده. درست است که ما مهاجر افغانی هستیم ولی اگر کشور افغانستان خوب می‌بود که ما در اینجا نمی‌ماندیم. حالا شما نباید از ما بچه‌ها استفاده کنید تا بزرگ‌ترها را بیرون کنید. ما کودکان حق داریم درس بخوانیم و جای مناسب برای زندگی و غذای مناسب داشته باشیم. چون همه کودکان دنیا حق دارند همه امکانات را داشته باشند و ما که کودک جنگ و مهاجر هستیم باید کشورها و سازمان‌ها به ما کمک کنند. دیگر عرضی نداریم و در آخر از شما دولت ایران خواهش می‌کنیم که بر ما کودکان افغانی اجازه درس خواندن را بدهید .

جمعی از کودکان مهاجر افغانستان در «جمعیت تلاش برای جهانی شایسته کودکان »